Wat is de beste noötropische boost voor het brein?

Noötropics: natuurlijke, trendy 'smart drugs' die een enorme hit zijn

De term noötroop (of het daarvan afgeleide 'noötropisch') wordt gebruikt voor de verzameling aan stoffen die de cognitie verbeteren.

Al decennia lang willen studenten en werknemers hun concentratievermogen, hun geheugen en hun cognitieve prestaties een boost geven. Meestal namen ze in dat geval hun toevlucht tot amfetamines of tot medicijnen die voorgeschreven worden aan kinderen of adolescenten met concentratieproblemen (ADHD). Deze producten kregen vaak de bijnaam 'smart drugs' (1-3).

Maar sinds een paar jaar zien we in de studentenwereld en in de wereld van de start-ups meer en meer mensen die gebruik maken van natuurlijke noötropica (4).

Elke 'noötropic' (vaak wordt de Engels term gebruikt) werkt op een andere manier in op de hersenen: sommige stoffen werken in op de angst, en bevorderen zo de concentratie, andere stoffen stimuleren het dopaminerge- of gaba-erge systeem. Weer anderen richten zich met name op het cholinerge systeem.

Dat is precies de reden waarom de krachtigste noötropics meestal een voedingssupplementen zijn die verschillende moleculen met elkaar combineren om zo het potentieel optimaal te benutten. We noemen eerst de beroemdste natuurlijke noötropica en aan het eind van het artikel stellen we de krachtigste combinatieformule aan u voor.

De bekendste natuurlijke boosters van ons brein

Het ei: voor een goeie shot aan acetylcholine

We beginnen niet voor niets met deze uitstekende kleine booster, die we maar al te goed kennen. Als essentieel onderdeel van onze celmembranen is choline noodzakelijk voor de aanmaak van acetylcholine, een van de belangrijkste neurotransmitters van ons lichaam. Acetylcholine speelt een rol bij het geheugen en het leervermogen.

De belangrijkste leverancier van choline (dat we via de voeding binnen moeten krijgen omdat de lever het onvoldoende aanmaakt) is het ei, of beter gezegd: het eigeel (5-6).

Bacopa monnieri: de plant bij uitstek voor de cognitie

De Bacopa monnieri wordt al meer dan 3.000 jaar gebruikt in de ayurvedische geneeskunst. De actieve werkstof, de bacosides zouden verantwoordelijk zijn voor de weldadige effecten. Deze krachtige adaptogene plant (7):

• draagt bij aan het behoud van een goede cognitieve functie;
• helpt het geheugen gezond te houden;
• draagt bij aan de perifere microcirculatie en bevordert een normale doorbloeding, hetgeen geassocieerd wordt met goede prestaties van de hersenen.

Veel mensen gebruiken om die reden dagelijks noötropische supplementen van Bacopa monnieri om de hersenen te ondersteunen.

De pruikzwam: een oeroude verschijning

De pruikzwam, in het Engels Lion’s Mane Mushroom, ook wel bekend onder de botanische naam Hericium erinaceus, is een uitzonderlijke zwam die wel iets wegheeft van een lange grijze baard of de manen van de leeuw, wat zijn naam verklaart.

De zwam is zeer rijk aan bèta-glucanen en polysachariden, maar ook aan hericenonen (oftewel derivaten van fenolen). De zwam maakt al eeuwenlang deel uit van de traditionele Chinese apothekersboeken, waarin men het gebruikt om veroudering tegen te gaan en het geheugen intact te houden.

In verschillende onderzoeken wordt getracht te analyseren wat het potentieel is van de zwam als het gaat om de behandeling van leeftijdsgerelateerde mentale klachten (8-10).

Om die reden wordt het door velen beschouwd als een krachtig en natuurlijk noötropisch middel met een traditionele geschiedenis. Het wordt op ruime schaal gebruikt in de vorm van capsules op basis van pruikzwam .

Rhodiola rosea: stimulerend voor de cognitie

Deze vaste plant groeit op zandgronden die rotsachtig en droog zijn. De rhodiole, oftewel Rhodiola rosea, wordt al sinds de Griekse Oudheid gebruikt als medicinale plant. Sinds de jaren 60 wordt er onderzoek gedaan naar de weldadige effecten en de werkstoffen van de plant.

Rhodiole is rijk aan rosavine en salidroside, glycosides en derivaten van fenylethanol. Rhodiale stimuleert het energiemetabolisme, verhoogt op die manier de hoeveelheid ATP en creatinefosfaat in de mitochondriën.

Om die reden staat rhodiole bekend om:

• het beschermen van het lichaam tegen stress;
• hetbestrijden van vermoeidheid en hoofdpijn;
• het stimuleren van de mentale en cognitieve activiteit tot aan het optimale niveau (11).

Rhodiole is dus eveneens een natuurlijke plantaardige en doeltreffende noötroop waarmee men een boost kan geven aan het brein (denk bijvoorbeeld aan het supplement Rhodiola rosea).

Groene thee: focus op supplementen met L-theanine

L-theanine is een aminozuur dat in 1945 door Japanse wetenschappers geïsoleerd werd uit bladeren van groene thee. L-theanine zou de hoeveelheden serotonine, dopamine en GABA doen toenemen (12).

De eerste twee worden beschouwd als gelukshormonen omdat ze een kalmerend en stressbestrijdend effect hebben. Gamma amino-boterzuur (GABA) is niet alleen een beroemde remmende neurotransmitter van het zenuwstelsel, maar is eveneens betrokken bij het proces van de geheugenopslag en de cognitieve functies. GABA zou de activiteit van de neuronen moduleren.

Deze effecten zouden bijdragen aan het grote succes van groene thee. Om de inname van L-theanine te verhogen, kiezen sommige mensen voor specifieke supplementen (zoals Suntheanine®) (13).

De beste noötroop: sterk door synergie

Zoals we hierboven al aangaven, bestaat het sterkste natuurlijke noötropische supplement uiteraard uit een combinatie van verschillende natuurlijke noötropische stoffen die samen een krachtig effect hebben.

Het is een combinatie van Bacopa monnieri, Gingko biloba (stimuleert de perifere doorbloeding, wat geassocieerd wordt aan een goede hersenfunctie), vitamine B12 (draagt bij aan het verminderen van vermoeidheid en is goed voor het zenuwstelsel), L-theanine, watervrije cafeïne (vermaard vanwege het effect op de concentratie) en taurine. Deze stoffen samen zorgen voor een superkrachtige noötroop, een krachtige boost voor het brein: de combinatieformule Smart Pills.