In de XIXe eeuw ontdekte men keratine. Het is een natuurlijke onoplosbare proteïne die aangemaakt wordt door gespecialiseerde cellen, de keratinocyten. Het is rijk aan zwavel en bestaat uit 18 aminozuren, waarvan het overgrote deel gevormd wordt door cysteïne (1).
In het dierenrijk onderscheiden we twee vormen van keratine: bèta-keratine (vooral bij reptielen en vogels) en alfa-keratine (bij zoogdieren, waaronder de mens) (2). Er bestaat ook nog fytokeratine, dat ontstaat door de hydrolisatie van plantaardige eiwitten, meestal in tarwe of amandel.
In het menselijk lichaam concentreert keratine zich vooral in de zogenaamde 'lichaamsbegroeiing, zoals het haar, de nagels en de huid. Het beschermt de weefsels en zorgt voor structuur (3). De cosmetische industrie heeft deze stof al lang omarmd. Het vaakst vinden we keratine terug in producten voor de haarverzorging: versterkende shampoos, maskers, serums, ....en zelfs in producten voor Brazilian straightening (waarmee men krullend haar glad maakt) (4-5)!
Keratine is een belangrijk bestanddeel van ons haar. bijna 95% van de haarvezels bestaat uit keratine. De stof bevindt zich in de verschillende lagen van de haarschacht (met uitzondering van het zachte middengedeelte, dat niet echt een specifieke functie heeft).
In de cuticula, de buitenste laag van het haar, houdt keratine de haarschubben bij elkaar, zodat deze mooi aan elkaar en vlak blijven liggen. Zo houdt keratine deze beschermende laag goed dicht tegen aanvallen van buitenaf en zorgt het voor een natuurlijke glans. Een tekort aan keratine vertaalt zich meestal in dof haar, gespleten punten of poreus haar dat snel breekt (6-7).
In gepigmenteerde vorm komt keratine ook voor in de cortex, een van de dichtere tussenlagen. Daarin zit het verweven met een netwerk aan vezeltjes dat de as van de haarschacht volgt en waaraan het haar zijn flexibiliteit dankt (8).
Belangrijk: de aanmaak van keratine door het haarzakje wordt niet vernieuwd. De keratine wordt alleen aangemaakt in de anagene fase van de haarcyclus, oftewel in de groeiperiode van het haar. Wanneer het haar slecht wordt behandeld (drogen met te warme haardroger, veel borstelen, gebruik van elastiekjes of schuifjes...), dan het haar zichzelf helaas niet herstellen (9).
De keratine voor de nagels wordt aangemaakt in het nagelbed (oftewel de nagelbasis die zich onder de huid bevindt). De keratine zorgt ervoor dat de nagels glanzen en dat ze glad en sterk blijven (10).
Bij fragiele nagels die snel splijten of breken of die groeven vertonen, kan men denken aan een keratinetekort, hoewel er ook andere factoren een rol kunnen spelen: blootstelling aan bijtende chemische stoffen, verwondingen, schimmelinfecties, een ongezond voedingspatroon (11)...
De opperhuid is het verdedigingsbolwerk van onze huid en bestaat hoofdzakelijk uit keratinocyten. Deze cellen migreren van de diepste laag naar de basislaag en vervolgens verder naar de bovenste laag, de hoornlaag. Tijdens deze migratie nemen ze steeds meer keratine op (12).
Aan het einde van hun reis door de verschillende lagen transformeren ze zicht tot corneocyten. Dit zijn in feite platte, harde dode cellen die vol keratine zitten. Ze liggen tegen elkaar aan en vormen zo de buitenste hoornlaag. De hoornlaag is glad en sterk en beschikt over opmerkelijke biomechanische eigenschappen (die ervoor zorgen dat de huid tegen wrijving kan). De laag zorgt eveneens voor een goede vochtbalans in de huid en voorkomt dat pathogene indringers de huid kunnen binnendringen. De cohesie tussen de cellen is te danken aan speciale verbindingen (die men 'desmosomen' noemt). De keratine hecht zich hierop vast waardoor het een stevig geheel wordt (13).
Wanneer de corneocyten aan het einde van hun cyclus komen, ondergaan ze eveneens het proces van schilfering, een proces dat noodzakelijk is voor het verwijderen van dode cellen en het vernieuwen van de huid (14).
Het is dus niet moeilijk te begrijpen dat de schoonheid van onze huid intrinsiek gerelateerd is aan de staat van de hoornlaag, maar strikt genomen nog veel meer aan de keratinevoorziening in de hoornlaag. Het is duidelijk dat een te fijne hoornlaag sneller ten prooi valt aan irritatie en veel gevoeliger is (15).
Wilt u ook graag een glanzende haardos, glimmende nagels en een stralende huid? Naast een uitgebalanceerd en gevarieerd voedingspatroon kunnen bepaalde supplementen op basis van keratine u een prettige 'beauty-boost' geven:
Maar liefst 85% van de mannen en 35% van de vrouwen krijgt in zijn of haar leven te maken met haarverlies. Ontdek welke voedingssupplementen haaruitval het beste helpen bestrijden.
Mensen met deze ziekte worden vaak gestigmatiseerd, en psoriasis heeft dan ook een enorme weerslag op het psychische en lichamelijke welzijn van iemand. Ontdek onze 10 praktische tips die het dagelijkse leven met deze ziekte aangenamer maken.
Het is vooral bekend vanwege het gebruik binnen de plastische chirurgie, maar hyaluronzuur is eigenlijk een van de basisstoffen van ons lichaam. Waar dient de supplementvorm precies voor?
Welke voeding zit boordevol collageen? Waarin zit het meeste van deze stof die zo belangrijk is voor onze huid en onze gewrichten? Ontdek het hieronder in onze top 10.
Wilt u ook een mooie goudbruine huid deze zomer? Ontdek de stoffen die u kunnen helpen lekker bruin te worden en te blijven.
Werk via de binnenkant aan een mooie buitenkant. Ontdek de 5 voedingssupplementen voor uw huid die niet mogen ontbreken in uw beautycase.